Kontakt lens kullanıcıları için lens temizliği oldukça önemlidir. Her akşam yatmadan önce lensler çıkarılmalı ve lens solüsyonu ile temizlenmelidir. Bu işlem, kontakt lense yapışmış proteinleri uzaklaştırmak için yapılır. Lensler, temizlenmiş lens kutusuna konulmalı ve her ay lens kutusu değiştirilmelidir. Lenslerin gözde kalma süresi, materyallerine göre değişebilir. Günlük, aylık ve 1 yıllık lensler, doktorların önerisi doğrultusunda akşamları çıkarılmalıdır. Lenslerin çıkarılması için ellerin mutlaka iyice yıkanması ve kurulanması gerekir. Lens kutuları da her sabah temizlenmeli ve kurulanmalıdır. Lens kutularının temizliği, gözlerde iltihap gibi sorunların oluşmasını engellemek için oldukça önemlidir.
Kontakt lens temizliği her akşam yatmadan önce yapılmalıdır. Bunun için yatmadan veya daha öncesinde kontakt lensler çıkarılmalıdır. Ardından lens solüsyonu çalkalanır ve lens kutusuna konulur. Daha sonrasında iyice yıkanmış ve tamamen sabundan arındırılmış temiz elin avuç içine az bir miktar lens solüsyonu dökülür ve çıkardığımız lens diğer parmağımızın ucu ile alınıp, avucumuzdaki solüsyona sürerek hafifçe ovuşturulur. Bu ovuşturmanın amacı kontakt lense yapışmış proteinlerin uzaklaştırılmasıdır. Bu işlemin ardından biraz daha kontakt lens solüsyonu ekleyip duruladıktan sonra lensleri, temiz solüsyon koyduğumuz lens kutusuna koyabiliriz.
Unutmayın, kontakt lens solüsyonları ve kutuları pahalı şeyler değildir. Bu nedenle hem göz sağlığınız hem de lenslerin ömrü açısından bu kutu ve solüsyonları düzenli olarak bol bol kullanmalısınız. Lens temizleme sıvısılarının son kullanma tarihlerine dikkat etmeyi ve her ay kontakt lens kutusunu değiştirmeyi de unutmayın.
Lens gözde ne kadar süre kalabilir?
Lenslerin materyallerine göre gözde kalma süreleri farklıdır. Örneğin kontakt lensler kimi zaman bebeklerde de kullanılır. Bebeklerde, silikon ağırlıklı özel bir materyalden yapılmış ve oksijen geçirgenliği yüksek olan kontakt lensler kullanılır. Bu nedenle bebeklerde kullanılan bu tür lensler türüne göre 15 gün veya 1 ay süre ile gözden hiç çıkarmadan kullanılabilir.
Günlük, aylık ve 1 yıllık lensler ise ise sabah uyandıktan gece yatıncaya kadar süre boyunca sorunsuz şekilde kullanılabilir. Ancak doktorların genel önerisi, eve varıldıktan sonra, daha doğrusu artık gözlük takabileceğiniz bir ortama geldiğinizde, akşamları eve geldikten sonra lensleri çıkarıp gözlüklerinizi takmanızdır. Lensler gözde ne kadar az kalırsa, gözünüzün kornea tabakası o kadar uzun süre oksijenlenebilmiş olur. Bu nedenle lens ne kadar az takılırsa o kadar faydalıdır.
Lenslerimi çıkarırken nelere dikkat etmeliyim?
Lensleri çıkarmak için ellerimizi kullanacağımızdan, lenslerimizi çıkarmadan önce ellerimizi mutlaka çok iyi bir şekilde yıkamalı, ardından tek kullanımlık kağıt peçete ile kurulamalıyız. Eller yıkanırken, lens konusuna özel olarak sıvı değil, kalıp sabun kullanılmalıdır. Sıvı sabun parmaklarda ve ciltte kimyasal maddeler bıraktığı için ellerin kalıp sabun ile yıkanması daha doğrudur. Lensler çıkarılmadan önce ellerinizin iyice kurulanmış olduğundan emin olmalısınız, çünkü musluk suyu ile lens asla bir araya gelmemelidir.
Lens kutusu nasıl temizlenmelidir?
Lens kutuları kontakt lens kullananların akrabası gibidir. Onları asla terk etmek istemezler. Ancak lens kutuları eskimemiş olsa bile her ay değiştirilmelidir. Günlük temizliği ise şöyle yapılmalıdır:
Her sabah, geceden lensinizi koyduğunuz kutudaki eski solüsyonu boşaltın.
- Kutunun içine tekrar temiz lens solüsyonu ekleyip çalkalayın.
- Ardından bu sıvıyı da dökün ve lens kutusunun içi tamamen kuru olana kadar temiz bir kağıt havlu ile silin.
- Sildiğiniz havlunun tek kullanımlık kağıt havlu olması önemlidir, buna dikkat edin.
- Kontakt lens kutusunun tamamen kuru olduğuna emin olduktan sonra yerine kaldırın.
- Unutmayın, kontakt lens kutusu, solüsyonla temizlendikten sonra kurumaya bırakılmamalı, kağıt peçete ile o sırada kurutulmalıdır. Çünkü nemli ortamlar her türlü bakterinin üremesine elverişli ortamlardır. Bu anlamda buna müsaade etmememiz gerekir.
Gözlemler sonucunda, gözlerinde iltihap şikayeti ile gelen ve kontakt lens kullanan kişilerin lens kutuları incelendiğinde, bu kişilerin gözlerinde bulunan bakterilerin aynılarının kendi lens kutularında da olduğu gözlemlenmiştir. Bu nedenle lens kutularının temizliği çok önemlidir. Çünkü göze zarar veren bakteriler bu kutularda ürer. Tüm bu nedenlerle lens kutularının temizliği de en az lens temizliği kadar önemlidir.
Lensimizi ne kadar sürede yenilemeliyiz?
Lensin yenilenme süresi lensin materyali ile ilgilidir. Bazı materyaller uzun süreli kullanıma uygundur. Örneğin 1 yıla kadar kullanılabilen materyallerden yapılan lensler de vardır. Bu lenslerin bakımları, temizleme suları farklıdır. Aylık lensler ise 1 ay süre ile kullanılabilir. Ancak burada bu lenslerin kullanımı ile ilgili ciddi bir yanılgı da bulunur. Aylık lens, bu lensin gözden 1 ay boyunca hiç çıkartılmadan kalabileceği anlamına gelmez. Bu lensler de her akşam kendine ait solüsyonu ile temizlemeli ve gece boyunca lens kutusunda tutularak sadece gün boyunca kullanılmalıdır.
Bazı hastalar ise lensleri 1 aydan kısa bir sürede değiştirmelidir. Kimi hastalar 1 aylık lensleri 1 aydan da kısa kullanabilir. Çünkü bu hastaların kontakt lenslerinin üzerinde biriken proteinler alerji yapar. Ne kadar iyi temizlenirse lens üzerinde biriken proteinler veya kimyasallar, alerjiye neden olur. Özellikle gözyaşı sıvısı az olan hastaların 1 aylık da olsa lenslerini 3 haftada bir değiştirmeleri önerilir. Çünkü o son 4. hafta kontakt lensin gözü tahriş ettiği hafta olur. Hastalar zaten gözlerindeki bu rahatsızlığı bildiğinden, lensin kendi süresi dolmadan 3. haftada yeni lense geçerler.
Yıllık ve aylık lenslerin dışında, bir de günlük lensler vardır. Bu lensler sadece 1 günlük kullanıma uygundur ve kullanım sonrası atılırlar. Kesinlikle 1 gün daha fazla kullanılmaması gerekir. Çünkü lensler süreleri materyallerine bağlı olarak değişir. Bir lensi belirtilen sürenin üzerinde kullanmamak gerekir.
Son kullanma tarihi geçmiş lens kullanılabilir mi?
Son kullanma tarihi geçmiş bir lensin kullanılması, ciddi riskler ihtiva eder. Bunun dışında sadece son kullanma tarihi değil, lensin nereden alındığı da önemlidir.
Göz doktorları özellikle İnternet aracılığı ile lens alınmasını uygun bulmaz. Burada satılan lens firmalarının güvenirliği tartışmalıdır. İnternetten alınan kontakt lenslerin ve kutularının sahte olma ihtimali yüksek olduğundan bu lensler sağlık açısından güvenli değildir. Bu anlamda bir doktor kadar tecrübeli değilseniz, kandırılma ihtimaliniz vardır. Tüm bu nedenlerle kontakt lensinizi her zaman düzenli doktor kontrolü sonucu aldığınız reçete ile güvenilir bir yerden almalısınız.
Reçetesiz lens alabilir miyiz?
Reçetesiz kontakt lens alımı artık Türkiye’de de mümkün değil. Sağlık Bakanlığının son düzenlemesine göre kontakt lens alabilmek için mutlaka reçete gerekiyor.
Daha önceki dönemlerde bir kere kontakt lens numarasını aldıktan sonra rahatlıkla her yerden, ister İnternet yolu ile isterse eczane ve lenst bulunan dükkanlardan lens alınabiliyordu. Ancak bu durum, hastanın göz kontrollerini yaptırmadan uzun süre boyunca lens kullanmasına yol açıyordu. Hastalar ancak gözlerinde ciddi bir enfeksiyon oluşması gibi durumlarda doktora müracaat ediyordu. Bu nedenle artık lens kullanımı da reçeteye bağlanmış durumdadır. Burada amaç reçete değil, kontakt lens kullanan kişinin düzenli aralıklarla göz doktoruna gelip göz sağlığı kontrollerini yaptırmasıdır.
Her muayene mutlaka gözde bir şey çıkacak anlamına gelmez. Ancak özellikle bazı hassas gözlerin düzenli kontrolü genel halk sağlığını korumak adına önemlidir.